Манай хөрш БНХАУ, Орос улсуудад XX зууны 90-ээд оны эхээр дулаан тусгаарлагч материалын үйлдвэрлэл, түүний дотор чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалын үйлдвэрлэл тоо, чанараара а барууны орнуудынхаас их хоцрогдож байлаа.

Мөн БНХАУ ч хамгийн тэргүүлэх салбар болох батлан хамгаалахын техник технологидоо чулуун хөвөн бүтээгдхүүнийг, харин барилгын салбартаа төмрийн шааргаас гаргаж авсан дулаалгын материалыг ашиглаж байлаа.

Ийм болохоор дээр үеэс бидэнд уламжлагдан ирсэн дулаан тусгаарлагч материал нь шаарган хөвөн байлаа. Ийм шаарган хөвөн дулаан тусгаарлагч чанараараа уулын базальт чулуулгийг ашигласан чулуун хөвөнгөөс тав дахин муу бөгөөд мөн түүний ус эсэргүүцэх чанар, механик шинж чанар нь ч муу билээ.
Эдийн засгийн шинэчлэл хийж, эрчим хүч хэмнэх шинэ норматив гарсны дараа  барууны орнуудын үйлдвэрлэгчдээс шинэ техник технологи оруулж ирсний ачаар манай мөнхийн хөрш Орос улс, БНХАУ хурдан хугацаанд, орчин үеийн олон улсын стандартын чанарын шаардлагат нийцсэн чулуун хөвөн бүтээгдхүүний үйлдвэрлэлээ сэргээж чадсан байна.

Дэлхий дээр Европын холбооны улсууд, АНУ, Канад, Зүүн өмнөд Азид чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалын үйлдвэрүүд эрчимтэй хөгжиж, чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалыг барилгын салбартаа заавал хэрэглэж байх стандартуудыг батлан хэрэгжүүлж эхэлжээ.

Иймд “Монгол Базальт” ХХК нь эх орны түүхий эдэд түшиглэсэн ROCKWOOL чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалын үйлдвэрийг 2006 онд ашиглалтанд оруулсан. Бид дэлхийн хөгжлөөс хоцрох ёсгүй.

Чанарыг хослуулах нь
 Орчин үеийн барилга байгууламжид ROCKWOOL чулуун хөвөнгөөр хийсэн дулаан тусгаарлагч материал  чухал үүрэгтэй нь маргашгүй үнэн. Гэвч чулуунаас яаж энэ үнэт бүтээгдхүүнийг гаргаж авах вэ? Чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалын үндсэн түүхий эд нь базальт чулуу юм.

Буталсан түүхий эд ойролцоогоор 15000С-д хайлах бөгөөд үйлдвэрлэлийн явцад хайлш нь чулуун хөвөнгийн маш нарийн шөрмөслөгүүд (3-8мкм хэмжээтэй) болж, түүн дээр дараа нь холбогч бодис, ус эсэргүүцэх хольц хийдэг юм.

Чулуун хөвөн дэх шөрмөслөгүүдийн бүтэц эмх замбараагүй байрлах ба үүн дээр бага зэрэг холбогч бодис хийснээр материал бат бөх чанартай болдог. Чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалууд деформацид ордоггүй, 50 гаруй жил болсон ч дулаан тусгаарлах шинж чанараа алддаггүй байна. Базальтын шөрмөслөгөөр хийсэн бүтээгдхүүнүүдийн дулаан дамжуулалтын илтгэлцүүр 0.036-0.048 Вт/м*К  байдаг нь энэ бүтээгдхүүнийг өндөр үр ашигтай дулаан тусгаарлагч материалын ангилалд оруулдаг юм. Жишээ нь, 5 см-ийн зузаантай чулуун хөвөн хавтан нь дулааны эсэргүүцлээрээ 89 см-ийн зузаантай тоосгон хана, эсвэл 18 см зузаантай модон ханатай тэнцэх юм.

Чулуун хөвөнгийн хамгийн чухал шинж чанарын нэг нь түүний галд шатдаггүй чанар. Базальтын шөрмөслөг нь 10000С хүртэл шатахгүй тэсвэрлэж чадна. Ийм болохоор түүнийг галаас хамгаалах хэрэгсэлүүд, өндөр температурт ажиллах тоног төхөөрөмжүүдэд ашиглах нь тохиромжтой байдаг.

 Цогц шийдлийн ирээдүй

ROCKWOOL чулуун хөвөнгөөр хийж буй дулаан тусгаарлагч материалыг цаашид сайжруулах нь барилгын хана, дээвэр, бусад шийдлүүдэд түүний үр ашигийг дээшлүүлэхтэй салшгүй холбоотой юм. Энэ нь зөвхөн дулаан тусгаарлагч материалын чанараас ч биш, барилгад хэрэглэж  буй бусад шийдлүүдээс хамаардаг аж. Ийм учраас дулаан тусгаарлагч материал үйлдвэрлэгчид нь цогц шийдэл боловсруулж, тогтвортой өндөр чанарыг тодорхойлж байхад их анхаарал тавьж байна.

ROCKWOOL компаниуд нь XX зууны 90-ээд оноос эхлэн ханын болон хавтгай дээврийн дулаалга хийх шийдлийг цогцоор гаргадаг болсон байна. Оросын зах зээл дээр 2004 оноос эхлэн Оросын цаг уурын нөхцөлийг тусган боловсруулсан ROCKROOF дээврийн дулаалга хийх систем, ROCKFACADE гадна ханын дулаалга хийх системийг цогцоор нь гаргаж эхэллээ. Угсралтын ажлыг дүрмийн дагуу хийсэн тохиолдолд энэ систем нь 50 жилээс багагүй удаан хугацаанд өндөр чанарыг хангаж өгөх болно.

Мэргэжилтнүүдийн дүгнэснээр дулаан тусгаарлагч материалын хэрэглээний жил бүрийн өсөлт ОХУ-д 20%, Европын холбооны улсад 34%, БНХАУ-д 58% болж байна.  Ер нь дэлхий дахинд орчин үеийн тоног төхөөрөмж, технологи ашиглаж үйл ажиллагаагаа явуулдаг дулаан тусгаарлагч материал үйлдвэрлэгч орнуудын тоо өсч байгаа билээ. Өндөр үр ашигтай чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалын ач холбогдол өсч, барилгын дулаалганд түүнийг ашиглах барилга баригчид, хэрэглэгчдийн хандлага эерэгээр өөрчлөгдсөн явдал нь хамгийн том ололт юм. Энэ хандлагаас ойрын ирээдүйд барилгын үйлдвэрлэл болон аж үйлдвэрт чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалыг хэрэглэх түүний үүрэг роль улам бүр өснө гэсэн үндэслэл гарч байна.

Бид боломжоо яаж бодит байдал болгож чадах вэ?
“Сайн дулаан тусгаарлагч нь эрчим хүчний хэрэглээг 90% хүртэл багасгадаг тул бидэнд эрчим хүчний үр ашгийн стандартад тэнцсэн шинэ барилгууд барих хэрэгтэй байна” гэж ROCKWOOL төслийнхөн үзэж байна.

Эрчим хүчний үнийг түрээслэгч төлөөд байгаа тохиолдолд барилгын эзнийг эрчим хүчний үр ашигтай хэрэглээнд хөрөнгө оруулуулах ямар арга хэрэглэх вэ? Тэгвэл Их Британид барилгынхаа дулаан тусгаарлагчийг сайжруулсан барилгын эздэд 1500 хүртэлх фунтын татварын хөнгөлөлт үзүүлдэг байна. Үүнийг бид бодох л хэрэгтэй юм.

Эрчим хүч хэмнэх боломж хуучин барилгуудад ч байна.
Хэдийгээр шинэ барилгууд цаашдаа олон жилийн турш эдийн засгийн болон экологийн сайн үйлчлэл үзүүлсээр байх боловч, баригдсан барилгуудын цөөхөн хувийг эзэлж байна. Хуучин барилгууд өнөөдөр хамгийн их эрчим хүчний алдагдлыг гаргаж байгаа юм.

Тэгвэл хуучин барилгуудын дулаанаас хэмнэлт гаргаж болно. Хэрэв бид эрчим хүч хэмнэх ROCKWOOL технологийг ашиглах юм бол эрчим хүчний хэрэглээг 88% хүртэл багасгаж болох юм.

Хуучин барилгуудад эрчим хүчийг ашигтай зарцуулах боломж их байна. Харин яаж энэ боломжоо ашиглах вэ? Хамгийн хямд төсөр зам бол барилгын их засварын зураг төслийг хийхдээ  эрчим хүчний үр ашигийг дээшлүүлж, хэмнэлт гаргах зорилт тавих явдал юм. Барилгын хана болон дээврийн засварын үед нэмэлт дулаан тусгаарлагч хийж өгөх нь харьцангуйгаар хямд тусна. Засвар хийж байх үедээ эрчим хүчний үр ашигийг сайжруулах ажил хийхээс татгалзах нь маш үнэтэй тусах ашиглаагүй боломж юм.
 Эрчим хүч, мөнгө хэмнэлт болон нүүрсхүчлийн хийн хаягдлыг багасгах. 
Барилга бол эрчим хүчийг хамгийн их хэрэглэгч, агаар мандлыг нүүрсхүчлийн хийгээр бохирдуулах хамгийн том эх үүсвэр болдог. Европын Холбооны 15 улсын хүрээнд, хуучин барилгуудад эрчим хүч хэмнэх орчин үеийн стандартад тохирсон их засвар хийж, ROCKWOOL дулаан тусгаарлагч материалыг үр ашигтай хэрэглэснээр жил бүр мөнгөн дүнгээр 102 тэрбум Еврогийн эрчим хүчийг хэмнэсэн ба 400 сая тонн нүүрсхүчлийн хийн алдагдлыг багасгаж, бараг 300000 гаруй ажил байр бий болгосон тооцоо гарчээ. Зүүн Германд ЗХУ-ын үед баригдсан бүх барилгууд энэ төсөлд хамрагдсан байна.
Дуу чимээний дарамтын эсрэг бид юу хийж чадах вэ
ROCKWOOL чулуун хөвөн нь задгай шөрмөслөг бүтэцтэй учир дуу чимээг тусгаарлах, бууруулах, шингээх сайн дуу тусгаарлагч болдог байна. ROCKWOOL-ын бүтээгдхүүнүүд машин болон техникийн үйл ажиллагаанаас үүссэн чих дөжрөм дууг намсган, жирийн орчноор хангаж өгч чаддаг юм. Таазны зориулалттай “Rockfon” дуу чимээ багасгагч системийг хэрэглэх нь дуу чимээний цуурайталтыг огцом багасгаж, цуурай үүсэхээс сэргийлдэг ба энэ чанараараа олон хэрэглэгчдийн амьдралын хэв шинжийг сайжруулдаг юм байна.

Замын хажуугаар тавигддаг “RockDelta” дуу чимээний саад нь замын хөдөлгөөний эвгүй дуу чимээг багасгадаг байна.  Хана, дээвэр болон шалны дор хийсэн ROCKWOOL тусгаарлагч нь нэг байрнаас нөгөө байранд нэвтрэх дуу чимээнд сайн саад болж чаддаг.
Уур амьсгалын өөрчлөлтөнд ROCKWOOL бүтээгдэхүүн хэрхэн нөлөөлөх вэ
ROCKWOOL тусгаарлагч бүтээгдэхүүнүүд бол нүүрсхүчлийн хийн хаягдлыг багасгах хамгийн гол эх үүсвэр юм. Данид 250 мм-ын ROCKWOOL дээврийн тусгаарлагчтай барилга нь 50 жилийн турш ашиглагдахдаа тухайн бүтээгдхүүний үйлдвэрлэл, тээвэрлэлт, ашиглалтанд зориулснаас  162 дахин их нүүрсхүчлийн хийг хэмнэх боломжтой гэж үзэж байна. Нүүрсхүчлийн хийн тэнцвэржилт ROCKWOOL бүтээгдхүүн хэрэглэж эхэлснээс хойш 4 сарын дараа эерэг болох юм.
Агаарын бохирдлыг багасгахад ROCKWOOL бүтээгдхүүн хэрхэн нөлөөлөх вэ
Барилга байгууламжийн болон аж үйлдвэрлэлийн эрчим хүчний үр ашигтай байдал нь дэлхий дахинд нүүрсхүчлийн хийн хаягдлыг жилд тэрбум тонноор багасгаж чадна гэсэн тооцоо гарч байна. Хуучин, шинэ ямар ч барилгын дулаан тусгаарлагч ба дулааны ашиглалтыг сайжруулснаар нүүрсхүчлийн хийн хаягдлыг үлэмж багасган, үүний үр дүнд өөрсдийн амьдралын чанарыг ч дээшлүүлэх юм.

Тэгвэл Монгол Базальт ХХК-ийн ROCKWOOL чулуун хөвөн дулаан тусгаарлагч материалын үйлдвэрийн нэг жилийн борлуулалтын эзэлхүүн 50 жилийн хугацаанд хичнээн сая тонн нүүрсхүчлийн хий хэмнэж чадахыг тооцож бодох л үлдэж байна.